Wilhelm von Kaulbach

Andrew Howat

Materials for the lesson

Πίνακες ζωγραφικής που έχουν σχέση με το αντικείμενο του μαθήματος. Στην προκειμένη περίπτωση την Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Για αυτό το case study επιλέξαμε 2 πίνακες                     α. του Wilhelm von Kaulbach του 1868
β. Τον κλασσικότροπο του Andrew Howat (20αιώνας)

Μεγάλες εκτυπωμένες εικόνες των πινάκων η καλύτερα το video projector του σχολείου και ένα laptop.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να διαλέξει τον ένα από τους δύο η και τους δύο η κάποιον τρίτο αρκεί να του δίνει αρκετά ερεθίσματα τόσο για συζήτηση πάνω στο ιστορικό γεγονός όσο και στην αισθητική αξία του πίνακα.

Συστήνουμε θερμά να αποφύγει εικόνες από εικονογράφηση η posters που δεν έχουν αισθητική αξία και που είναι λίγο η πολύ κακόγουστα.

Layout of the classroom

Τα θρανία κανονικά στη θέση τους η όπως είναι καλύτερα ώστε τα παιδιά να βλέπουν τον εκπαιδευτικό και την προβολή.

1^st Phase

Ο εκπαιδευτικός θα μπορούσε να ξεκινήσει την αφήγηση του ιστορικού γεγονότος παρουσιάζοντας πρώτα ένα άλλο εικαστικό αντικείμενο όπως ένα χάρτη της περιοχής και των στενών ανάμεσα στη Αθήνα-Σαλαμίνα-Ψυττάλεια και την διάταξη των στόλων Ελλήνων και Περσών. Η εικόνες με την Ελληνική τριήρη και περιγραφή της

2^nd Phase

Παρουσίαση και προβολή του πίνακα.

Το ιστορικό γεγονός
Ο εκπαιδευτικός ξεχωρίζει 3-4 σημεία λεπτομέρειες του πίνακα που έχουν κοινή αφετηρία με το μάθημα του.
Στον πίνακα του Kaulbach τέτοια επί μέρους σημεία είναι :
Α. Στο κέντρο και δεξιά η Ελληνική τριήρης με την ηγετική παρουσία του Θεμιστοκλή επάνω, τους πολεμιστές τον σαλπιστή δίπλα στον Θεμιστοκλή
(Η λεπτομέρεια δίνει ευκαιρία για αναφορά τόσο στον Θεμιστοκλή (παράθεμα 3) και στις αποφάσεις του (Ξύλινα τοίχοι κλπ) όσο και στον παιάνα «Ὦ παῖδες Ἑλλήνων ἴτε…”.

Β. Η φρίκη της ναυμαχίας με τους πνιγμένους και τους πολεμιστές που προσπαθούν να σωθούν.

Γ. Αριστερά την παρουσία του Ξέρξη στο θρόνο του στο Αιγάλεω όρος και την αγωνιώδη έκφραση του να δώσει εντολές (Παράθεμα 2).

Δ. Την αναστατωμένη θάλασσα που είναι γεμάτη ανθρώπους και τσακισμένα κομμάτια καραβιών

Ε. Τις υπερβατικές φιγούρες-παρουσίες του πίνακα (μπροστά στον Ξέρξη υπάρχει μία παρουσία σαν τον Ποσειδώνα, στο βάθος στον ουρανό φαίνονται 3 πολεμικές φιγούρες αγωνιστών και οι γυναικείες παρουσίες που υπάρχουν σαν να είναι οι Νηρηίδες) που δίνουν ευκαιρία στα παιδιά να φανταστούν και να μαντέψουν τι είναι η κάθε μία και να κάνουν το δικό τους αφήγημα πάνω στον πίνακα, στο γεγονός, στους χαρακτήρες/ιστορικά πρόσωπα και στις συγκρούσεις.

3^rd Phase

Δραστηριότητα
Το μάθημα μπορεί να συνεχιστεί με ζωγραφική από τα παιδιά, η από ένα μικρό διήγημα που μπορεί να ζωγραφίσουν η να γράψουν πάνω σε θέματα που δεν αφορούν το ίδιο το γεγονός αλλά την ευαισθησία των παιδιών πάνω στο γεγονός. (Πως θα αισθανόταν τα ίδια μέσα σε μία τέτοια καταστροφή κλπ)

4^th Phase

Η αισθητική προσέγγιση του μαθήματος
Σε ένα μάθημα που ο εκπαιδευτικός επιλέγει να κάνει μέσα από την ζωγραφική κάνοντας ταυτόχρονα και μία αισθητική αγωγή δεν έχει σημασία μόνο το ιστορικό γνωστικό αντικείμενο. Έχει σημασία τα παιδιά ταυτόχρονα να μυηθούν και στην ζωγραφική και να αποκτήσουν μία μέθοδο προσέγγισης.

Τι απολαμβάνουμε βλέποντας ένα πίνακα ζωγραφικής?
Γιατί πηγαίνουμε στα μουσεία?
Τι προσέχουμε σε ένα πίνακα πέρα από μια γενική εικόνα και ένα «τουριστικό»  βλέμμα πάνω στο έργο τέχνης?
Η σημασία των λεπτομερειών ενός πίνακα και πως συγκεντρωνόμαστε και τις ξεχωρίζουμε.
Τι επιμέρους «αφηγήσεις» μας προσφέρει ένας πίνακας με την συμβολή της δικής μας φαντασίας που πρέπει να εξαφθεί και να λειτουργήσει.

Ναι, ο παραπάνω πίνακας μας λέει γενικά την ιστορία της ναυμαχίας, αλλά
α. η γυναίκα (Κάτω στο κέντρο) που με αγωνία προσπαθεί να κρατηθεί από ένα κομμάτι του πλοίου, τι επί μέρους «παραμύθι» μας λέει?
β. Ποια είναι η «ιστορία» του εξουθενωμένου άνδρα δεξιά κάτω με το κεφάλι σκυμμένο και το κόκκινο ρούχο