Υλικά για το μάθημα

– Χάρτης της Μεσογείου στα τέλη του 18ου αιώνα
– Πυξίδα
– Πουγκιά με ψεύτικα νομίσματα.

(Μπορεί εύκολα να γίνει ένα πουγκί δένοντας ένα μαντήλι ή κάποιο κομμάτι υφάσματος. Τα δε νομίσματα αποτελούν συνηθισμένο σχολικό υλικό κυρίως στις μικρές τάξεις καθώς χρησιμοποιούνται στη διδασκαλία των μαθηματικών)

– Μεγάλα σακιά (Σύνηθες υλικό στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής για παιχνίδια)
– Σχολικές τσάντες
– Φορεσιές και εξαρτήματα ένδυσης του 19ου αιώνα (υλικό από τις εθνικές εορτές και άλλες παραστάσεις)
– Εξαρτήματα πειρατή: μάτι, παπαγάλος, σημαία, σύμβολα, πιστόλι …
– Κόλλες Α4
– 1 σημαία ρώσικη
– 1 σημαία οθωμανική
– Σφύριγμα πλοίου (αρχείο mp3)

Διάταξη στην τάξη

Καρέκλες, θρανία, τσάντες μετακινούνται στους τοίχους. Κρατάμε πέντε καρέκλες και δύο πάγκους που θα μετατραπούν σε λιμάνια και καράβια αντίστοιχα.

Φάση 1

Η τάξη χωρίζεται σε τρεις ομάδες: Πειρατές, Έλληνες (Ιδιοκτήτης καραβιού-Καπετάνιος, Έμπορος που αγοράζει και πουλάει αγαθά στα λιμάνια, Ναύτες, Ταξιδιώτες) και Τοπικοί Παραγωγοί (πουλάνε τα αγαθά που παράγουν οι ίδιοι στον Έμπορο και αγοράζουν εισαγόμενα προϊόντα).

Οι δύο πάγκοι μετατρέπονται σε καράβια: ένα πειρατικό και ένα ελληνικό.

Ο/η εκπαιδευτικός βάζει μία καρέκλα σε ένα σημείο της αίθουσας και λέει ότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η Μάλτα, το νησί των Πειρατών. Οι Πειρατές γράφουν το όνομα του νησιού σε ένα χαρτί και το κολλάνε στην πλάτη της καρέκλας. Επίσης φοράνε διάφορα εξαρτήματα και στολίζουν το καράβι τους (τον πάγκο) με πειρατική σημαία και άλλα πειρατικά σύμβολα.

Στην ομάδα των Ελλήνων δίνεται το δεύτερο καράβι (πάγκος), δύο σημαίες: μία ρώσικη και μία οθωμανική για να την τοποθετήσουν στο καράβι τους και μερικά πουγκιά.

Επίσης παίρνουν την πυξίδα και ένα χάρτη της Μεσογείου στα τέλη του 18ου αιώνα. Πάνω στο χάρτη έχει σημειώσει ο/η εκπαιδευτικός τη πορεία του καραβιού: 3-4 λιμάνια π.χ. Οδησσός, Κωνσταντινούπολη, Χίος, Γένοβα.

Η ομάδα των Ελλήνων στέκεται μπροστά στη Μάλτα και χρησιμοποιώντας την πυξίδα βρίσκει τα σημεία του ορίζονται και υπολογίζει κατά προσέγγιση τη θέση των λιμανιών στα οποία σκοπεύει να καταπλεύσει και τοποθετεί μία καρέκλα σε κάθε ένα λιμάνι.

Κάθε καρέκλα-λιμάνι πλαισιώνει και ένας Τοπικός Παραγωγός ο οποίος αναγράφει σε χαρτί το όνομα του λιμανιού και το κολλάει στην πλάτη της καρέκλας. Ο/η εκπαιδευτικός του δίνει μεγάλα σακιά και αυτός βάζει σχολικές τσάντες για να φαίνονται γεμάτες. Γράφει δε και κολλάει πάνω στα σακιά το όνομα του προϊόντος που παράγει και σκοπεύει να πουλήσει στον Έμπορα. Π.χ. σιτάρι.

Τέλος, παίρνει και ένα μικρό πουγκί.

Έλληνες και Τοπικοί Παραγωγοί φορούν ρούχα και εξαρτήματα εποχής.

Φάση 2

Με το σφύριγμα του πλοίου, το ελληνικό καράβι μπαίνει στο πρώτο λιμάνι σύμφωνα με τις οδηγίες του χάρτη. Ο Καπετάνιος δίνει εντολές στο πλήρωμα. Οι Ταξιδιώτες ανεβοκατεβαίνουν. Ο Έμπορος συναντά τον Τοπικό Παραγωγό και διαπραγματεύεται την τιμή του προϊόντος.

Π.χ. Το καράβι αγκυροβολεί στην Οδησσό.

Διάλογος

Έμπορος: Αγοράζω όλο το σιτάρι, δύο ρούβλια το σακί.
Τοπικός Παραγωγός: Δυο ρούβλια κάνει μόνο ο σπόρος. Τέσσερα ακατέβατα!
Έμπορος: Δυόμισι!
Τοπικός Παραγωγός: Είναι το καλύτερο στάρι της Ρωσίας και της Σιβηρίας μαζί! Για σένα τρεισήμισι.
Έμπορος: Τρία! Τελευταία προσφορά. Πρέπει να πληρώσω ναύτες και καπετάνιο και φόρους.
Τοπικός Παραγωγός: Εντάξει! Η συμφωνία έκλεισε!

Ο Έμπορος δίνει ένα πουγκί με νομίσματα στον Τοπικό Παραγωγό. Οι Ναύτες φορτώνουν τα σακιά με το στάρι στο καράβι. Με το σφύριγμα , το καράβι αναχωρεί για το επόμενο λιμάνι όπου ο Έμπορος θα πουλήσει το αγορασμένο προϊόν σε καλύτερη τιμή και θα αγοράσει νέο εμπόρευμα.

Φάση 3

Οι Πειρατές, όσο διάστημα το ελληνικό καράβι πλέει στη Μεσόγειο, με ορμητήριο τη Μάλτα, περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να επιτεθούν.

Με το σύνθημα του/της εκπαιδευτικού, οι Πειρατές επιτίθενται και παίρνουν χρήματα και εμπορεύματα.

Με το σύνθημα του/της εκπαιδευτικού, η δράση σταματά.

Φάση 4

Οι ομάδες αλλάζουν ρόλους. Οι Πειρατές γίνονται Τοπικοί Παραγωγοί, οι Τοπικοί Παραγωγοί Έλληνες και οι Έλληνες Πειρατές. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να αλλάξει τη λίστα των προϊόντων καθώς και τα λιμάνια-σταθμούς. Επίσης μπορεί να προσθέσει εκτός από τη διακίνηση εμπορευμάτων, τη διακίνηση επαναστατικών φυλλαδίων ή άλλων εντύπων της προεπαναστατικής περιόδου.

Φάση 5

Ο/η εκπαιδευτικός παρέχει επιπρόσθετες πληροφορίες για τη διεξαγωγή του εμπορίου, θαλάσσιου και χερσαίου στα τέλη του 18ου αιώνα. Εξηγεί γιατί οι Έλληνες ταξίδευαν με δύο σημαίες και αφηγείται μία αληθινή ιστορία με τον Μιαούλη και τους πειρατές.